Tot dit taakveld behoren algemene voorzieningen (waarvoor geen individuele beschikking van de gemeente nodig is) gericht op participatie, waaronder ondersteunen op participatiegerichte burgerinitiatieven, ondersteunen vrijwilligers en mantelzorgers, sociaal en cultureel werk, algemeen Maatschappelijk Werk, preventie op gebied van GGZ, buurt- en clubhuizen, collectief aanvullend vervoer, kinderopvang, noodopvang vluchtelingen en vreemdelingen.
Wat willen we bereiken?
Wij willen dat kinderen, jongeren en overige inwoners kunnen meedoen aan de maatschappij in een gezonde en veilige leefomgeving, waarbij voor de desbetreffende doelgroepen de nodige voorzieningen en ondersteuning aanwezig zijn. Zelfredzaamheid voor burgers en samenredzaamheid voor groepen is hierbij een uitgangspunt.
Wat hebben we gedaan?
Gezin
Gezin en opvoeding
Het gezin is de eerste belangrijke plaats waar kinderen opgroeien. Een zorgzame en stabiele gezinssituatie biedt een belangrijke basis van waaruit kinderen en jongeren zich kunnen ontwikkelen. Wanneer jeugdigen, ouders of medeopvoeders vragen hebben over opgroeien of opvoeden, kunnen zij terecht bij het team jeugd & gezin aan-z of de jeugdgezondheidszorg (JGZ) van GGD Zeeland (Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zeeland). In 2016 voerde GGD Zeeland het nieuwe basistakenpakket in het kader van de Wet publieke gezondheid in. Het basispakket JGZ stelt vaccinaties, screenings, monitoring en signalering actief ter beschikking. De uitvoering van het basispakket kan per kind of jongere variëren. Dit is afhankelijk van de specifieke situatie van kind, gezin en omgeving en de behoefte van ouders en kinderen. Waar nodig wordt er voorlichting, begeleiding en toeleiding naar zorg gegeven. Met uitleg en advies kan de JGZ zorg wegnemen en de situatie normaliseren, en zo bijdragen aan het versterken van eigen kracht en onnodige medicalisering helpen tegengaan. Hiermee wordt voorkomen dat alledaagse problemen ten onrechte bij zware, specialistische zorg terechtkomen of dat problemen ten onrechte niet behandeld worden, waardoor in een later stadium juist een extra beroep op gespecialiseerde nodig is. Als begeleiding naar verdere zorg of begeleiding nodig is, behoort dat wél tot de basistaken. Naast het basispakket nemen wij aanvullende diensten af om het preventieve jeugdbeleid steviger neer te zetten. Zo investeren wij in huisbezoeken bij kinderen van 18-maanden, stellen wij budget beschikbaar voor opvoedcursussen, bevorderen wij de samenwerking tussen het ziekenhuis / verloskundigen en de jeugdgezondheidszorg op het gebied van de prenatale zorg. Vanaf 2017 biedt de GGD ook opvoedparty’s aan. Dit jaar hebben wij ook meegedaan aan 'De Week van de Opvoeding' samen met aan-z, Hulst voor Elkaar, Porthos Sluis op de website jeugdengezinzeeuwsvlaanderen.nl en via Facebook.
Om gezinnen met lagere inkomens extra te ondersteunen heeft de gemeente het kindpakket geïntroduceerd en ontvangen gezinnen met een inkomen op bijstandsniveau een gratis zwemabonnement voor de openluchtbaden.
Jeugd en vrijetijdsbesteding
Jongeren brengen, naast het gezin en op school, veel tijd door met elkaar. Vrijetijdsbesteding kent vele vormen, zoals uitgaan, kunst en cultuur, sport en spel en sociale media. Als de wijk het toelaat richten wij speel- en ontmoetingsplekken in voor verschillende leeftijdscategorieën. Daarnaast hebben wij aandacht voor probleemgedrag, hangjeugd, jongerenoverlast en beeldvorming. Met de aanleg van actieve speel(sport)plekken, waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten, proberen wij hangjeugd te voorkomen. Met enkele jongeren uit de kern Axel en Staatsbosbeheer realiseerden wij in 2017 een fietscrossbaan in het Kunstbos/Speelbos in Axel.
Om zinvolle vrijetijdsbesteding te bevorderen, subsidieerden wij onder andere vrijwillige jeugdorganisaties, sportverenigingen met jeugdactiviteiten en culturele activiteiten voor jeugdigen.
Jeugd- Jongerenwerk
Het jeugd- en jongerenwerk is sinds 1 januari 2015 ondergebracht bij de uitvoeringsorganisatie aan-z. Aan-z geeft uitvoering aan de taken van het preventief jeugdbeleid, zoals weerbaarheidslessen op basisscholen en het Jongeren Informatie Punt (JIP) op het voortgezet onderwijs. In de tweede helft van 2015 besloot het college om ook de taken van het Centrum voor Jeugd en Gezin per 1 januari 2016 bij aan-z onder te brengen. In 2016 richtte aan-z het straatteam op. Dit is een mobiel team dat groepjes jongeren op straat aanspreekt om te kijken hoe het gaat en om overlast te voorkomen. Daarnaast organiseert aan-z na schooltijd en tijdens schoolvakanties diverse activiteiten voor kinderen, zoals bij de speelneus en Kids2Fun.
Jeugd en gezin aan-z
Het team jeugd en gezin aan-z is een laagdrempelige voorziening voor alle jeugdigen, ouders en professionals. Het team werkt samen met de gebiedsteams van aan-z, waarin onder andere jeugdwerkers werkzaam zijn, en de jeugdgezondheidszorg. De basisfuncties zijn:
1. ondersteunen, voorlichting, advies en informatie;
2. zoveel mogelijk zelf bieden van hulp bij lichte hulpvragen en hulp inschakelen in een zo vroeg mogelijk stadium bij complexe hulpvragen (toegang tot de jeugdhulp);
3. integrale zorg rondom het gezin organiseren volgens het principe één gezin, één plan, één regisseur;
4. samenwerking met het onderwijs en voorschoolse voorzieningen.
Jeugd- en jongerenparticipatie
In het coalitieakkoord Samen Verder staat beschreven dat jongerenparticipatie één van de speerpunten is. Voor de nieuwe integrale nota jeugdbeleid zijn jongeren gevraagd actief mee te denken. Jongerenparticipatie heeft als doel jongeren te informeren, mee te laten denken en beslissen en om actieve betrokkenheid/participatie en burgerschapsvorming te stimuleren. In 2017 hebben jongeren uit Axel samen met de gemeente gezorgd voor de aanleg van een fietscrossbaan. In samenwerking met Staatsbosbeheer en de jongeren is deze fietscrossbaan eind juli gerealiseerd en overtrof alle verwachtingen van de jongeren. Daarnaast organiseert de gemeente jaarlijks in samenwerking met Rootzz discussiebijeenkomsten met leerlingen uit het voortgezet onderwijs over de leefbaarheid in Zeeuws-Vlaanderen.
Omgeving en sociale veiligheid
De wijk als sociale eenheid bestaat uit diverse sociale groepen, netwerken en banden. Voor kinderen geeft de wijk het gevoel ergens bij te horen. Zo draagt de wijk bij aan hun ontwikkeling; een uitdagende, stimulerende omgeving om te spelen en te ontdekken. Leefbaarheid, sociale veiligheid, accommodaties, jongerenhuisvesting, speelruimte en mobiliteit zijn belangrijke onderwerpen in dit domein.
Speelruimte
Jaarlijks worden alle speeltoestellen geïnspecteerd volgens het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen (WAS) door een erkend bedrijf. In 2017 vervingen wij zes speeltoestellen die niet meer voldeden aan de geldende kwaliteitseisen. In 2017 hebben wij drie verzoeken voor aanpassing van speelruimten gehonoreerd. Een verzoek kwam van jongeren uit Axel voor de aanleg van een fietscrossbaan. In samenwerking met Staatsbosbeheer en de jongeren is deze fietscrossbaan eind juli gerealiseerd en overtrof alle verwachtingen van de jongeren. Een ander verzoek, wederom uit Axel, was voor verwijdering van de zonnepaneel-paal en de vraag voor een speelgedeelte. In samenspraak met Woongoed Zeeuws-Vlaanderen hebben wij het speelterreintje aangelegd. De zonnepaneel-paal heeft Woongoed Zeeuws-Vlaanderen overgenomen en na een opknapbeurt weer geactiveerd. Een derde verzoek betrof het tegengaan van voetbaloverlast in een woonerf. In samenspraak met de buurtbewoners hebben wij hiervoor aanpassingen gedaan.
Schippersinternaat Juultje heeft in het verleden een voetbalkuil aan laten leggen met subsidie van Jantje Beton. Voorwaarde is dat het speelterrein dan openbaar toegankelijk is. Omwonenden gebruiken de kuil regelmatig. Helaas vinden er ook regelmatig vernielingen plaats. Wij hebben met het Schippersinternaat de voetbalkuil een opknapbeurt gegeven.
De uitspraak van het Hoger Beroep inzake de speelkooi in Othene heeft tot gevolg dat wij de speelkooi blijvend moeten afsluiten tussen 21.00 en 08.00 uur. Met vrijwilligers als sleutelbeheerder ontbrak de continuïteit en duurzaamheid. Beveiligingsbedrijf Delta Safe-Security verzorgt de tijdige sluiting van de speelkooi.
School
Het thema school lichten wij nader toe in het programma Onderwijs. In het kader van de transities passend onderwijs en jeugdzorg werken de voorschoolse voorzieningen, schoolbesturen en de gemeente samen aan thema’s die onderwijs en jeugdhulp raken. Dit betreft zorg in en om de school (Zorg Advies Team), de doorgaande ontwikkelingslijn, het onderwijsachterstandenbeleid en de inzet van het Regionaal Bureau Leerlingzaken.
Welzijnsaccommodaties
Een bouwcommissie bestaande uit ondernemers, dorpsbewoners, vertegenwoordigers van verenigingen, stichtingsbestuur ’t Kaaike en de gemeente, heeft in 2017 het plan voor de aanpassing van welzijnsaccommodatie te Zuiddorpe verder uitgewerkt. De opening van de gemoderniseerde accommodatie stond gepland in februari 2018.
In april 2017 is gestart met planontwikkeling om van buurthuis De Triangel een multifunctionele accommodatie te maken. Hiervoor zijn gesprekken gevoerd met belanghebbenden zoals de wijkraad, denktank binnenstad, zorginstellingen, aan-z, Clavis en individuele stadsbewoners. Het plan wordt in het voorjaar van 2018 voorgelegd aan de gemeenteraad. Het is een plan dat op langere termijn bij kan dragen aan de bevordering van leefbaarheid en welzijn in de binnenstad. Ook is in april 2017 gestart met de ontwikkeling om de Kinderboerderij Terneuzen door te ontwikkelen tot een stadsboerderij met algemene voorzieningen, zoals dagbesteding en re-integratie gecombineerd met recreatie en natuur en milieu. Hiervoor zijn gesprekken gevoerd met belanghebbenden zoals Stichting Kinderboerderij, Stichting Tragel, aan-z, Stichting Natuurspeeltuin, Natuur & Zo, ’t Gors en het Dierenasiel.
De raad heeft in november 2017 besloten om het bestuur van de Vlaschaard in Koewacht een geldlening te verstrekken voor het realiseren van extra parkeerruimte.
Naar aanleiding van een onderzoek naar de leefbaarheid van De Veste, is door Clavis, Zorgsaam en gemeente Terneuzen in december 2017 een convenant ondertekend om voor deze voorziening een langdurige samenwerking aan te gaan. Er is afgesproken om het gebouw te upgraden, zorg op maat te leveren en aspecten als veiligheid en sociale cohesie te waarborgen. In 2018 worden deze samenwerkingsafspraken nader uitgewerkt en in gang gezet.
Implementatie VN-verdrag inzake de rechten van de mens met een beperking
In 2017 zijn wij verder gegaan met de implementatie van het VN-Verdrag voor de rechten van mensen met een beperking. In 2016 is een interne werkgroep ontstaan die zich als eerste richt op de toegankelijkheid van onze eigen gebouwen. Naast dit interne overleg zijn wij ook verder gegaan met de Zeeuws-Vlaamse werkgroep. Deze werkgroep wordt op initiatief van Drempelvrij Hulst georganiseerd. Inmiddels is er bij dit overleg ook vertegenwoordiging van ervaringsdeskundigen uit de gemeente Sluis en Terneuzen. Vanuit Terneuzen is de Stichting Gehandicaptenbeleid aangesloten.
Ongehinderd app
Vanuit deze werkgroepen zijn we aan de slag gegaan met de Ongehinderd app. Dit is een app waarin de toegankelijkheid van gebouwen wordt getest en getoond in een speciaal ontwikkelde app. Voor Terneuzen zijn er zo'n vijftig gebouwen getest op toegankelijkheid. Op 4 oktober is de Ongehinderd app voor Terneuzen gelanceerd. Van deze geteste gebouwen hebben wij eind 2017 rapportages ontvangen. In deze rapportages staat beschreven of de gebouwen aan de toegankelijkheidseisen voldoen. Tevens staat in de rapportages beschreven wanneer gebouwen bepaalde aanpassingen zouden moeten doen om te voldoen aan de toegankelijkheidseisen. In 2018 zullen deze rapportages met de interne werkgroep en in samenspraak met ervaringsdeskundigen worden bekeken. Hierbij kijken we naar noodzakelijke aanpassingen en de mogelijkheden om te voorzien in de fysieke toegankelijkheid van gebouwen.
In 2017 zijn we aan de slag gegaan met een werkgroep ervaringsdeskundigen voor Terneuzen. In deze werkgroep worden nieuwe projecten besproken. De ervaringsdeskundigen krijgen hierbij de mogelijkheid om na te gaan of nieuwe projecten voldoende aansluiten bij de behoeften van personen met een beperking.
Mantelzorgondersteuning en respijtzorg
Ook in 2017 hadden wij regelmatig overleg met mensen die zelf mantelzorger zijn of waren en zich in een werkgroep verenigden.
Mantelzorgers kunnen in Terneuzen met hun vraag bij uitvoeringsorganisatie aan-z terecht. De consulent bekijkt samen met de mantelzorger wat de best passende ondersteuning is voor de thuissituatie van de mantelzorger. Mantelzorgers kunnen dus gebruik maken van zowel algemene als maatwerkvoorzieningen.
Vrijwilligerswerk
Dit jaar continueerden wij ook de ondersteuning, stimulering en waardering van vrijwilligerswerk. Daarnaast subsidieerden wij activiteiten van (vrijwilligers)organisaties die passen binnen ons beleid. In 2017 is een start gemaakt met quotwehelpen.nlquot, dat is 2018 officieel van start is gegaan. Wehelpen is een website waar vraag en aanbod van vrijwilligerswerk samen komt.
Het college van Zorg en Welzijn (CZW) en de Backoffice Wmo
Voor Wmo-taken die de dertien Zeeuwse gemeenten en de Provincie Zeeland gezamenlijk uitvoeren zorgt het college van Zorg en Welzijn voor de nodige bovenregionale (provinciale) beleidsafstemming. Daarnaast zijn de volgende functies door het CZW Bureau uitgevoerd:
- algemene beleidsondersteuning Wmo ten behoeve van CZW en de dertien gemeenten;
- Anti Discriminatie Bureau Zeeland (ADBZ);
- beleidsondersteuning Maatschappelijke Opvang / Verslavingbeleid / Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGz);
- beleidsondersteuning coördinator Vrouwenopvang en huiselijk geweld;
- programmacoördinatie Zeeuwse aanpak Jeugd en Alcohol.
De uitvoering van de taken Opvang en Beschermd Wonen is belegd bij Centrumgemeente Vlissingen. Wij gaven de gemeente Vlissingen in 2017 een mandaat om Opvang en Beschermd Wonen voor Zeeland via de constructie van het CZW Bureau te blijven organiseren. De verdere decentralisatie van maatschappelijke opvang en beschermd wonen staat voorlopig gepland voor 2020.
Lokaal hebben wij op dit gebied van de Wmo:
- algemene voorzieningen Wmo gemaakt van de begeleiding van zorgmijders samen met Emergis en het Leger des Heils;
- een startbijeenkomst georganiseerd rondom de aanpak van verwarde personen in Zeeuws-Vlaanderen. Afstemming over hoe uitval van kwetsbare mensen is te voorkomen;
- het Leger des Heils ondersteund in de nieuwe werkwijze Housing First, waardoor adequate dag- en nachtopvangvoorziening behouden blijft;
- overleg gevoerd over woonherkansingsbeleid met Clavis en Woongoed;
- vorm geven aan Collectieve Preventie Geestelijke Gezondheidszorg en verslavingspreventie;
- de samenwerking bevorderd tussen Veiligheidspartners en lokale zorg;
- uitvoering gegeven aan het tijdelijk huisverbod.