Iedereen doet mee en blijven omzien naar elkaar.

Sociaal Domein

In 2015 kreeg de gemeente taken erbij op het gebied van jeugdhulp, maatschappelijke ondersteuning en participatie. Dit noemen wij samen het sociaal domein. Deze taken namen wij over van het Rijk, de Provincie Zeeland en de zorgverzekeraars. Als gemeente staan wij dichter bij onze inwoners. Daardoor kunnen wij de zorg en ondersteuning dichter bij huis regelen in overleg met cliënten, ouders, vrijwilligers en professionals. Onderstaand gaan wij in op diverse van belang zijnde zaken in het sociaal domein.

Wettelijk kader

Het sociaal domein heeft drie wetten als kader. Deze lichten wij hieronder kort toe:

Wmo

De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is erop gericht dat iedereen, ongeacht beperkingen, mee kan doen in de samenleving. Vanuit de opdracht van de Wmo 2015 geven wij invulling aan de taken die zijn overgedragen als gevolg van de decentralisatie AWBZ/Wmo. De Wmo gaat uit van een resultaatverplichting. Begin 2016 stelde de gemeenteraad het beleidsplan 'Blijven omzien naar elkaar' voor de periode 2016-2019 vast.

Jeugdwet

De nota '100% jeugd Zeeuws-Vlaanderen 2015-2018' bevat twee thema’s: preventief jeugdbeleid, waar de gemeente al jaren verantwoordelijk voor is, en jeugdhulp, waar de nieuwe taken vanuit de Jeugdwet zijn beschreven.

De visie op het jeugdbeleid is dat ouders zelf verantwoordelijk zijn voor de opvoeding van hun kind. Om ouders hierbij te faciliteren, streven wij een leefbare omgeving na, waar elk kind gewenst is en waarin kinderen worden aangemoedigd hun capaciteiten aan te spreken en zich optimaal te ontwikkelen. Wanneer een gezin problemen heeft met opvoeden en opgroeien en er zelf niet uit komt, zijn er voorzieningen (van informatie, advies, en van lichte hulp tot specialistische zorg en het gedwongen kader) waar gebruik van gemaakt kan worden en die wij proactief kunnen inzetten.

Participatiewet

De invoering van de Participatiewet met ingang van 1 januari 2015 zorgt voor één regeling voor iedereen die ondersteuning nodig heeft bij het vinden van een plek op de arbeidsmarkt (met uitzondering van de mensen die al voor 1 januari 2015 een Wajong uitkering hadden). De gemeente moet de ondersteuning richting arbeidsmarkt in samenhang met de andere decentralisaties vormgeven. Net als bij de andere decentralisaties heeft de gemeente ook bij het uitvoeren van de Participatiewet nadrukkelijk de regie.

Eigen kracht

Wij streven ernaar dat mensen op eigen kracht kunnen meedoen in de samenleving. Zij regelen hun eigen zorg en ondersteuning, eventueel met hulp van hun directe omgeving. School, buurt, verenigingen en maatschappelijke organisaties spelen hierbij een steeds belangrijkere rol.

Eén gezin, één plan, één regisseur

Wij willen voorkomen dat te veel instanties bij een cliënt of gezin betrokken raken, dat zij langs elkaar heen werken en dat er onnodig (dure) specialistische hulp wordt ingeschakeld. Uitgangspunt is dan ook: één plan per gezin en één casusregisseur.

Speerpunten sociaal domein

• De gemeente Terneuzen streeft ernaar dat iedereen participeert naar zijn of haar mogelijkheden.
• Daarbij is onze ambitie dat iedereen de zorg, ondersteuning of hulp krijgt die nodig is.
• De uitvoering van de taken in de Jeugdwet, de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Participatiewet is samen budgettair neutraal.
• Om budgettair neutraal duurzaam te kunnen bereiken is een transformatie nodig. De  transformatie in het sociaal domein willen wij op verschillende manieren vormgeven, onder andere door:
  - het investeren in een integrale werkwijze. Dat doen wij onder andere door in te zetten op één gezin, één plan, één regisseur;
  - het ontwikkelen en de inzet van algemene voorzieningen die voor meer mensen toegankelijk zijn en uiteindelijk goedkoper zijn dan individuele maatwerkvoorzieningen.Voorbeelden van algemene voorzieningen zijn Zo-net voor huishoudelijke hulp en Zo-lekker voor tafeltje dekje. Daarnaast hebben wij in 2017 opdracht gegeven aan een adviesbureau om een plan uit te werken om bij de Triangel en Kinderboerderij algemene voorzieningen te realiseren;
  - via bestuurlijk aanbesteden samen met de zorgaanbieders te werken aan gezamenlijk vastgestelde prioriteiten in het sociaal domein en heldere afspraken te maken over de budgetten;
  - te investeren in de kwaliteit van het proces door een goede vraagverheldering, duidelijke afspraken te maken over privacy en gegevensdelen en het bevorderen van een goede (ICT) infrastructuur.
• Het is dan ook van belang om inzicht te hebben in de uitvoering van de taken in het sociaal domein en de effecten ervan. Deze beleids- en sturingsinformatie maakt het mogelijk om processen bij te sturen en het beleid te beoordelen en aan te passen. Wij moeten kunnen leren van nieuwe taken en op basis van onze bevindingen het beleid bij kunnen stellen. Tot slot gaan wij onderzoeken of het mogelijk is de sturingsinformatie meer ‘realtime’ te presenteren. Wij kozen voor het model “Monitor Maatschappelijk Resultaat”. Vanaf 2018 zullen wij de resultaten van deze monitor actief gaan gebruiken. De pilot heeft meer tijd gevraagd dan verwacht, waardoor wij niet in 2017 hebben kunnen rapporteren over de resultaten. Wij verwachten de raad in juli 2018 te kunnen informeren.

Toegang in sociaal domein

Algemene voorzieningen in het sociaal domein zijn vrij toegankelijk voor alle inwoners. Wanneer mensen een individuele voorziening nodig hebben, dan verleent de gemeente toegang tot die voorzieningen. Voor voorzieningen op het gebied van werk en inkomen, is het team werk en inkomen de toegangspoort. Voor individuele Wmo-voorzieningen verleent aan-z de toegang. Bij de uitvoering van Jeugdwet zijn er drie mogelijkheden: aan-z verleent toegang tot jeugdhulp; daarnaast mogen zowel (huis)artsen als kinderrechters autonoom verwijzingen doen naar jeugdhulp.

Aan-z

Uitvoeringsorganisatie aan-z heeft een breed takenpakket op het gebied van het sociaal domein. De taken van aan-z zijn niet toe te wijzen aan slechts één taakveld. Zo voert aan-z de toegang uit tot de individuele voorzieningen van de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Daarnaast houdt aan-z zich bezig met vrijwilligerswerk, mantelzorgondersteuning, preventie en vroegsignalering, diverse welzijnsactiviteiten voor jong en oud, sociaal werk, de samenwerking met veiligheidspartners etc. Aan-z heeft vier gebiedsteams die werkzaam zijn in de hele gemeente Terneuzen en er is een team jeugd en gezin werkzaam.

De jaarverslagen en de jaarrekeningen 2015, 2016 en 2017 van aan-z zijn nog niet opgeleverd. De oorzaak ligt o.a. doordat aan-z een aantal keer te maken heeft gehad met een wisseling van accountants. Doordat aan-z een Grensoverschrijdend Openbaar Lichaam is, heeft de accountant meer vraagstukken en moeilijkheden in de beoordeling van de jaarstukken. Het Algemeen Bestuur van aan-z heeft aangegeven dat het mogelijk is om een ander besluitvormingstraject te volgen zonder accountantsverklaring. Hierover zal in het tweede kwartaal van 2018 meer duidelijkheid komen. Door middel van deze jaardocumenten ontvangt u op een later moment meer informatie. Meer informatie over aan-z staat in de paragraaf Verbonden Partijen.

Vanaf 1 januari 2017 maakt het team jeugd en gezin gebruik van het digitale berichtenverkeer om zorgopdrachten op een veilige en betrouwbare wijze te communiceren met jeugdhulpaanbieders. De overige Zeeuwse gemeenten en de Inkooporganisatie Jeugdhulp Zeeland zijn ook eind 2017 overgestapt op het digitale berichtenverkeer.

In 2017 heeft adviesbureau AEF onderzoek gedaan naar de bedrijfsvoering bij aan-z. Eén van de belangrijkste aanbevelingen uit het rapport is om de bedrijfsvoeringstaken die de gemeente nu voor aan-z uitvoert, de zogenaamde pijofach-taken, over te hevelen aan aan-z. Het Algemeen Bestuur van aan-z heeft de gemeente gevraagd om de bedrijfsvoeringstaken over te hevelen. In januari 2018 heeft een management consultant opdracht gekregen om de pijofach-taken voor 1 januari 2019 over te dragen van de gemeente aan aan-z. Andere aanbevelingen uit het rapport zijn om in de directie van aan-z de bedrijfsvoeringstaken beter te borgen en om in de loop van 2018 onderzoek te doen naar de huidige GOL-structuur.

In de periode eind 2017, begin 2018 heeft de ondernemingsraad samen met een delegatie van leden van het Algemeen Bestuur een mediationtraject doorlopen. Er zijn goede afspraken gemaakt voor de toekomst.